تعیین فراوانی آللی و هتروزیگوسیتی مارکرهای ژن gjb2در ایران

یکی از شایع ترین نقص ها در هنگام تولد، ناشنوایی است که تقریبا 1 در 1000 تولدهای زنده را به خود اختصاص می دهد. از 50% آسیب شنوایی ارثی، حدود 70 درصد غیرسندرومیک می باشد. یکی از مهم ترین و رایج ترین ژن های دخیل در این نقص، ژن gjb2 می باشد. gjb2 رمز کننده پروتئین کانکسین 26 واقع در کروموزوم 12-11 13q است. این ژن واجد 2263 نوکلئوتید بوده که از دو اگزون و یک اینترون تشکیل شده است. اگزون 2 با طول 681 جفت باز تنها ناحیه رمز کننده این ژن می باشد. مارکرهای ژنتیکی بسیاری در داخل و خارج ژن مزبور دیده شده که فراوانی آللی و درجه هتروزیگوسیتی متفاوتی در جمعیت های گوناگون دارند. از بین مارکرهای شناخته شده سه مارکر bani, d13s141, d13s175 در این مطالعه انتخاب شدند. پس از استخراج dna ژنومی ازخون، ژنوتیپ 100 فرد غیرخویشاوند ایرانی با استفاده از pcr و الکتروفورز بر روی ژل آگارز 3% (bani) و پلی آکریل آمید 10% (d13s141 و d13s175) تعیین شد. فراوانی آللی و درجه هتروزیگوسیتی با استفاده از پایگاه genepop و تعیین بلوک هاپلوتیپی با نرم افزار phase تخمین زده شد. همچنین عدم تعادل پیوستگی برای 100 فرد مورد مطالعه با برنامه کامپیوتری 2ld انجام شد. فراوانی برای مارکر d13s141 ، چهار آلل 113، 123، 125 و 127 جفت باز با تکرارهای دو نوکلئوتیدی 8، 13، 14 و 15 در جمعیت ایرانی دیده شده است. آلل 123 جفت باز با 13 تکرار بیشترین فراوانی (550/0) و آلل 113 جفت باز با 8 تکرار کمترین فراوانی (040/0) را دارند. برای مارکر d13s175، تنها 7 آلل در جمعیت ایرانی مشاهده شد. آلل 3 با فراوانی 48/0 و آلل 6 با فراوانی 010/0 بیشترین و کمترین فراوانی را در این مطالعه داشتند. فراوانی آللی مارکر bani درجمعیت ایرانی بصورت 84/0 برای ژنوتیپ -/- و 16/0 برای ژنوتیپ +/+ مشاهده شدند. درصد هتروزیگوسیتی سه مارکر فوق بررسی شد که مارکرهای d13s141 و d13s175 نسبت به bani دارای فراوانی بالاتری بودند. چهار بلوک هاپلوتیپی با فراوانی بیش از 5% در جمعیت ایرانی مشاهده شد. تخمین مقدار ?2 وd? نشان دهنده پیوستگی نامتعادل و کاهش نوترکیبی در جفت مارکر d13s175-d13s141 می باشد. بنابراین این دو مارکر از لحاظ فراوانی آللی و درجه هتروزیگوسیتی، عدم تعادل پیوستگی و کاهش نوترکیبی، می توانند به عنوان مارکرهای مناسب در تشخیص پیش از تولد و حاملین ناشنوایی در جمعیت ایرانی پیشنهاد شوند.